Evropska komisija u posljednjem izvještaju između ostalog navodi da medijska industrija još nema granski kolektivni ugovor

foto: Pixabay / Ilustracija

Sindikat medija Crne Gore (SMCG) pozdravio je činjenicu da je Evropska komisija u posljednjem izvještaju o Crnoj Gori ponovo naglasila nedostatak socijalnog dijaloga i loše uslove rada u medijima kao značajne probleme u sektoru.

Medijska industrija, pored bankarskog sektora, jedna je od najznačajnijih grana koje još nemaju granski kolektivni ugovor, odnosno tu vrstu dodatne zaštite za zaposlene, navedeno je u izvještaju, koji prenosi SMCG.

„Sektorski kolektivni ugovor još nije potpisan, što otežava radnicima u medijskoj industriji ostvarivanje radnih prava pod jednakim uslovima kao i radnicima u drugim sektorima. Plate novinara i dalje su ispod nacionalnog prosjeka“, piše u izvještaju.

Dodaje se da izvještaj bilježi i zabrinjavajući primjer koji su predstavnici sindikata u Radio-televiziji Crne Gore (RTCG) iznijeli u javnost. U njemu se, kako je navedeno, spominju slučajevi pritisaka uprave, diskriminacije sindikalno aktivnih radnika i odlaganja kolektivnog pregovaranja.

“Posebno je ohrabrujuće to što je izvještaj prepoznao napore nacionalnog Sindikata u medijima i profesionalnih organizacija u oblasti unapređenja socio-ekonomskih uslova, profesionalnih standarda i bezbjednosti medijskih radnika”, saopštio je SMCG.

Istaknuti ozbiljni izazovi

Iako je Evropska komisija medijskim reformama dala ocjenu da je Crna Gora “umjereno spremna u oblasti slobode izražavanja, uz određeni napredak u provođenju reformi”, SMCG piše da su u izvještaju istaknuti ozbiljni izazovi.

“Kao centralna briga s pravom se naglašava izostanak izbora preostala dva člana Savjeta Agencije za audiovizuelne medijske usluge (AMU), koji od decembra 2024. godine ne odlučuje u punom sastavu. Podsjećamo da Skupština Crne Gore, ni nakon tri objavljena poziva za izbor preostalih članova Savjeta, nije sprovela izbor, te da je u toku četvrti poziv”, navedeno je iz SMCG.

Takođe, u izvještaju se dodaje da to ometa punu primjenu zakonodavnog okvira i može imati implikacije na Poglavlje 10.

“Crna Gora mora hitno imenovati preostale članove Savjeta AMU“, poručeno je iz Evropske komisije.

Evropska komisija pored toga naglašava da, ukoliko bude potrebe za izmjenama zakonskih rješenja u ovom dijelu, one moraju biti provedene uz konsultacije sa svim relevantnim akterima i ne smiju “narušiti dosadašnji napredak, posebno kada je riječ o očuvanju političke nezavisnosti javnog servisa RTCG i AMU, uključujući zaštitu njihove uređivačke, institucionalne i finansijske nezavisnosti od bilo kakvog oblika neprimjerenog uticaja“.

U izvještaju se podsjeća da je i dalje u toku sudski postupak kojim se osporava zakonitost imenovanja generalnog direktora RTCG, što, kako je navedeno iz SMCG, nastavlja da otvara pitanja o nedostatku transparentnosti i mogućem kršenju zakonskih procedura. Spominje se i postupak protiv članova Savjeta RTCG zbog zloupotrebe službenog položaja tokom izbora generalnog direktora, koji je nedavno okončan osuđujućom presudom u prvostepenom postupku.

Nedostatak razumijevanja nosilaca političke moći o ulozi medija

Iako se u izvještaju pohvaljuje ažurnost institucija u rješavanju novih slučajeva napada, SMCG navodi da se i ove godine ponavlja da se “bilježe slučajevi oštrih verbalnih napada na medije i predstavnike civilnog društva od strane javnih funkcionera i političkih partija, uključujući i visoke zvaničnike iz sektora bezbjednosti i odbrane“. SMCG naglašava da već duže vrijeme ukazuje na nedostatak razumijevanja nosilaca političke moći o ulozi medija u jednom demokratskom društvu.

U izvještaju se preporučuje da se nacionalno zakonodavstvo usaglasi sa Evropskim zakonom o slobodi medija (European Media Freedom Act), kao i sa Aktom o digitalnim uslugama (Digital Services Act), te Aktom o digitalnim tržištima (Digital Markets Act) i Zakonom o umjetnoj inteligenciji (Artificial Intelligence Act).

SMCG podsjeća da je Ministarstvo kulture i medija Crne Gore nedavno formiralo Radnu grupu za implementaciju Evropskog zakona o slobodi medija i Akta o digitalnim uslugama u crnogorsko zakonodavstvo, čiji je član upravo SMCG.

Izvor: SMCG