Analiza MRT-a pokazuje da javni servis u Makedoniji prolazi kroz veoma turbulentan period, te da je upitno ispunjavanje obaveza emitovanja programa od javnog interesa koji odražavaju društveni i kulturni pluralizam.

Sažetak

Medijski ambijent je odraz multijezičke strukture makedonskog društva. Naime, ne samo javni nego i privatni radiodifuzni sektor emituje programe na jezicima nacionalnosti koje žive u Makedoniji. Tako, od pet privatnih nacionalnih televizijskih stanica jedna emituje program na albanskom i makedonskom jeziku, na regionalnom nivou program na jezicima nacionalnosti emituje pet televizijskih stanica (dve na albanskom, dve na romskom i makedonskom i jedna na bosanskom jeziku) i tri radiostanice (sve na albanskom jeziku), a na lokalnom nivou 12 televizijskih i 11 radio-stanica emituju program na jezicima nacionalnosti (od njih deset TV-stanica na albanskom i dve TV-stanice na albanskom i makedonskom, a sedam radio-stanica na albanskom, jedna na albanskom i makedonskom jeziku, dve na romskom i makedonskom jeziku i jedna na makedonskom, srpskom i hrvatskom jeziku).

Upravljačka struktura Makedonske radio-televizije i Saveta za radiodifuziju sledi multietnički karakter društva, obezbeđujći u svom sastavu pravičnu zastupljenost građana svih zajednica koje žive u Makedoniji.

Na komunikacijskom tržištu dominira komercijalni sektor. Najveći uticaj i najviši rejting imaju televizijske stanice na nacionalnom nivou sa programskom ponudom koja po sadržaju i kvalitetu nadmašuje ponudu javnog servisa. Nasuprot tome, zbog lošeg kvaliteta programa, sve više opada rejting Makedonske radio-televizije (MRT) koja se, praktično, nalazi u permanentnom procesu transformacije. Reformisanje upravljačke strukture MRT-a ne donosi skoro nikakve rezultate u strukturi i kvalitetu prog-ramske ponude. Programska ponuda opada komercijalizacijom programa i drastičnim padom naplate radiodifuzne takse, a publika sve više gubi interes i poverenje u javni servis. Time se pod znak pitanja stavlja ispunjavanje obaveza stvaranja i emitovanja programa od javnog interesa koji odražavaju društveni i kulturni pluralizam u državi.

MRT se može pohvaliti programskom ponudom organizovanom po jezičkom ključu. Time ispunjava obaveze, pre svega, negovanja kulturnog identiteta etničkih zajednica kao i negovanja i razvijanja govornih i jezičkih standarda svih zajednica koje žive u Makedoniji. Program se emituje na sedam jezika: makedonskom, albanskom, turskom, romskom, vlaškom, srpskom i bosanskom, a obim programa je definisan prema procentualnoj zastupljenosti svih zajednica u ukupnom broju stanovnika u Republici Makedoniji. Ali ovu podelu sledi i segmentacija publike po etničkoj osnovi, upravo zbog jezičkih prepreka, što ne doprinosi ostvarivanju integrativne uloge javnog servisa u radiodifuznoj sferi. Trenutno se javni servis nalazi na pragu najvećih organizacionih, tehničkih, kadrovskih i programskih promena.

Cijeli izvještaj u .PDF formatu možete preuzeti ovdje.
Također, objavljena je i dostupna i engleska verzija teksta.

.....................................................................................................................................
Vesna ŠOPAR, „Makedonija“, objavljeno u: Sandra Bašić-Hrvatin, Mark Thompson, Tarik Jusić. Razjedinjeni propadaju: Javni radio – televizijski servisi u multietničkim državama. Mediacentar Sarajevo, 2008, str. 119-154.