Novinarske organizacije pozdravljaju puštanje novinara na slobodu, od kojih su neki bili nekoliko godina u pritvorima

foto: Pixabay / Ilustracija

Devet bjeloruskih novinara i novinarki, koji su bili među 52 politička zatvorenika, oslobođeni su iz pritvora, javile su međunarodne novinarske organizacije. Neki od oslobođenih novinara su mjesece i godine proveli u pritvorima.

Među oslobođenim novinarima su Ihar Losik, saradnik Radija Slobodna Evropa/Radio Liberty, koji je u pritvoru bio od juna 2020. godine i koji je bio osuđen na 15 godina zatvora u decembru 2021. Oslobođena je i Iryna Slaunikava, zaposlena na bjeloruskom Belsat TV-u, čije je sjedište u Poljskoj. Ona se u pritvoru nalazila od oktobra 2021.

Pavel Mazheika, takođe iz Belsat TV-a, pušten je nakon pritvora u kojem se nalazio od augusta 2022. godine, dok je freelance novinar Yauhen Merkis bio pritvoren od septembra 2022.

Freelance novinarka Larysa Shchyrakova je u pritvoru bila od decembra 2022.

Alyaksandr Mantsevich, glavni urednik lista Rehiyanalnaya Gazeta, u pritvoru se nalazio od marta 2023.

Freelance novinarka Alena Tsimashchuk, u pritvoru je bila od oktobra 2023. godine, a freelance snimatelj Vyacheslau Lazarau od februara 2023. dok je njegov kolega Pavel Padabed u pritvoru bio od januara 2023.

Oslobođeni nakon Lukašenkovih pregovora s američkom administracijom

Novinari su oslobođeni nakon što su Sjedinjene Američke Države (SAD) objavile da ukidaju sankcije bjeloruskoj nacionalnoj aviokompaniji. Njihovo puštanje na slobodu se dogodilo u sklopu razgovora bjeloruskog predsjednika Aleksandra Lukašenka s američkom administracijom u Minsku.

Novinarske organizacije Komitet za zaštitu novinara (CPJ), Reporteri bez granica (RSF) i Evropska federacija novinara (EFJ) u saopštenjima su pozdravile njihovo oslobađanje te naglasile da su bili nepravedno zatvoreni.

Reporteri bez granica (RSF) su u saopštenju istakli da su oslobođeni novinari protjerani u Litvaniju, umjesto da su, kako je naveo RSF, mogli slobodno obavljati svoj posao. Ova organizacija je pozvala vlasti da oslobode i druge medijske profesionalce koji su još iza rešetaka.

Jeanne Cavelier, šefica odjela RSF-a za Istočnu Evropu i Centralnu Aziju, izjavila je da hrabrost oslobođenih novinara izaziva divljenje te da su „prkosili represiji koja je gotovo iskorijenila nezavisne medije u Bjelorusiji“.

„Svi su bili osuđeni ili procesuirani zbog svog novinarskog rada u zemlji u kojoj su gotovo svi nezavisni mediji ušutkani od predsjedničkih izbora 2020. godine, jer su novinari zatvarani ili protjerivani u egzil“, navedeno je iz RSF.

Godinama nepravedno u pritvoru

Maja Sever, predsjednica EFJ, u izjavi je istakla da su u ovoj organizaciji oduševljeni što su kolege novinari pušteni na slobodu nakon što ih je, kako je naglasila, Lukašenkov režim nepravedno zatvorio pod lažnim optužbama. Kazala je i da, zajedno sa svojom članicom Bjeloruskim udruženjem novinara (BAJ), poziva na puštanje ostalih novinara koji su zatvoreni u Bjelorusiji, zajedno sa „stotinama drugih nevinih građana“.

EFJ je prenio podatke Viasne, bjeloruske organizacije za ljudska prava, u kojima se navodi da gotovo 1.200 političkih zatvorenika još u zatvorima u Bjelorusiji.

Koordinatorica programa CPJ-a za Evropu i Centralnu Aziju Gulnoza Said je kazala da su oslobođeni novinari godinama nepravedno bili u pritvorima, a da nisu trebali provesti ni dan u zatvoru. Dodala je da se mnogo više novinara i dalje nalazi u bjeloruskim zatvorima te je pozvala vlasti da ih sve oslobode.

CPJ je podsjetio da je troje novinara u 2024. bilo pušteno na slobodu nakon što ih je pomilovao Lukašenko. Ova zemlja je i ove godine takođe pustila na slobodu još troje novinara.

Organizacija piše da se Bjelorusija nalazi na trećem mjestu liste država koje najviše zatvaraju novinare. Prema ovoj listi, do 1. decembra 2024. godine, najmanje 31 novinar se nalazio iza rešetaka.

Izvor: CPJ, EFJ, RSF

___