Novinari su hapšeni zbog kritika talibana, ali i zbog promovisanja zapošljavanja žena.

foto: IFJ

Talibani su nastavili kontinuirano uznemiravanje i zastrašivanje novinara u Afganistanu, upozorila je Međunarodna federacija novinara (IFJ). Iz ove organizacije je saopšteno da je tokom jula uhapšeno najmanje sedam afganistanskih novinara.

Među uhapšenim je i glavni urednik novinske agencije Tawana News i direktor Instituta za medije Afganistana, Abuzar Sarempuli, kojeg su 24. jula uhapsili predstavnici talibanskog Ministarstva za propagiranje vrline i sprečavanje poroka. Osim njega, uhapšena su još dva uposlenika agencije Tawana, Basheer Hatef i Shakeeb Ahmad Nazari.

IFJ je izvijestio da talibanske vlasti tvrde da je Sarempuli primio finansijska sredstva od Misije Ujedinjenih nacija za pomoć Afganistanu (UNAMA), UNESCO-a i iranske vlade radi promovisanja zapošljavanja žena i objavljivanja izvještaja u kojim se kritikuju talibani. Sarempuli je, zbog toga, optužen za navodnu “moralnu korupciju” i “špijunažu”, a IFJ navodi da je vjerovatno, pod prisilom, priznao krivicu za navedena djela. Njegovo priznanje je snimljeno i javno objavljeno, a IFJ upozorava da je dalje nepoznata sudbina trojice hapšenih novinara agencije Tawana News.

Prethodno su, 15. jula, uhapšeni direktor kompanije za medijsku produkciju Pixel Media Content u Kabulu, Ahmad Nawid Asghari, kao i njegov zamjenik Mushtaq Ahmad Halimi. Tokom racije, talibanske vlasti su zaplijenili opremu koja je u vlasništvu kompanije, tvrdeći da su na njoj sinhonizovali “neislamsku” televizijsku seriju za strane medije. IFJ navodi da su obojica bila prisiljena da priznaju krivicu, a pušteni su na slobodu nakon dvije sedmice pritvora.

Osim njih, navodi se da je uhapšen još jedan medijski radnik u Kabulu, 21. jula pod optužbom da je pružao tehničku podršku afganistanskim medijima u egzilu. Također, 6. jula. je uhapšen još jedan novinar zbog izvještavanja za koje se navodi da nije bilo u skladu sa narativima koje odobravaju talibani. Ne navodeći njegovo ime, IFJ piše da je oslobođen nakon što je proveo dva dana u pritvoru i obećao da će se ubuduće pridržavati talibanskih smjernica za medije.

Tokom najnovijeg talasa represije nad afganistanskim novinara, IFJ izvještava da su u julu tri novinara puštena iz pritvora. Njih dvojica, Islam Totakhil i Ahmad Zia Amanyar, su u pritvoru bili od januara ove godine do 30. jula nakon što su optuženi za dijeljenje sadržaja na društvenim mrežama o ženskoj kriket reprezentaciji Afganistana. Glavni urednik radija Khoshhal, Solaiman Rahil, pušten je dan kasnije, 31. jula, nakon što je odslužio tromjesečnu kaznu. On je uhapšen 5. maja nakon što je na Facebooku objavio video o životnim teškoćama dvije siromašne žene i javno kritikovao visokog talibanskog medijskog zvaničnika.

Navedena hapšenja afganistanskih novinara osudili su IFJ i Nezavisno udruženje novinara Afganistana (AIJU), iz kojih su pozvali na njihovo oslobađanje. Iz ovih organizacija su pozvali talibane da prekinu s proizvoljnim hapšenjima medijskih radnika.

“AIJU pozdravlja puštanje pet novinara i medijskih radnika tokom protekle sedmice i smatra to pozitivnim znakom podrške slobodi medija. Ipak, udruženje izražava zabrinutost zbog nastavka pritvora drugih osoba. AIJU s poštovanjem poziva vlasti Islamskog Emirata da pokažu dobru volju i omoguće oslobađanje preostalih pritvorenih, od kojih su mnogi već dugo u zatvoru”, naveli su iz ovog udruženja.

Iz IFJ-a su poručili da pojačani pritisak talibana na medijske radnike pokazuje kontinuirano nepoštivanje slobode medija i izražavanja.

“Nastavak zatvaranja novinara, drakonske medijske naredbe i gašenje nezavisnih medija uništili su medijsko okruženje Afganistana, a novinari koji i dalje izvještavaju suočavaju se s prijetnjama, uznemiravanjem, pritvorima i nasiljem. IFJ poziva talibane da hitno oslobode sve zatvorene novinare i prekinu progon nezavisnih i kritičkih medija”, istakli su iz IFJ.

Prema izvještaju IFJ-a o slobodi medija u Južnoj Aziji za period 2024–2025. evidentirano je 48 slučajeva kršenja prava medijskih radnika u Afganistanu, uključujući 28 hapšenja, između 1. maja 2024. i 30. aprila 2025. U izvještaju je navedeno da je “sloboda medija u Afganistanu trenutno na jednoj od najnižih tačaka u modernoj historiji”.

Prema Svjetskom indeksu slobode medija Reportera bez granica (RSF), Afganistan se trenutno nalazi na 175. mjestu od 180 zemalja.

Izvor: IFJ, Kabul Now

___

Želite sedmični pregled vijesti, analiza, komentara i edukacija za novinare u Inboxu Vašeg e-maila? Pretplatite se na naš besplatni E-bilten ovdje.